Evrenin İnce Ayarının Kanıtı - Hugh Ross
Evrenin İnce Ayarının Kanıtı (1)
Evren için iki düzineden fazla parametrenin, akla gelebilecek her türden fiziksel yaşamın var olması için dar tanımlanmış aralıklar içinde kalan değerlere sahip olması gerekir.
1. güçlü nükleer kuvvet sabiti
daha büyükse: hidrojen yok; yaşam için gerekli olan çekirdekler kararsız olurdu
daha küçükse: hidrojenden başka element yok
2. zayıf nükleer kuvvet sabiti
eğer daha büyükse: büyük patlamada çok fazla hidrojen helyuma dönüştürülür, dolayısıyla yıldızların yanması sonucu çok fazla ağır element malzemesi oluşur; yıldızlardan ağır elementlerin dışarı atılmaması
eğer daha küçükse: büyük patlamadan çok az helyum üretilir, dolayısıyla yıldızların yakılmasıyla oluşan çok az ağır element malzemesi; yıldızlardan ağır elementlerin dışarı atılmaması
3. yerçekimi kuvveti sabiti
daha büyük olsaydı: yıldızlar çok sıcak olurdu ve çok hızlı ve çok düzensiz yanarlardı
daha küçük olsaydı: yıldızlar o kadar soğuk kalırdı ki nükleer füzyon asla tutuşmaz, dolayısıyla ağır element üretimi olmaz.
4. elektromanyetik kuvvet sabiti
daha büyükse: yetersiz kimyasal bağ; bordan daha büyük elementler fisyon için çok kararsız olurdu
daha küçükse: yetersiz kimyasal bağ; yetersiz miktarda karbon veya oksijen
5. elektromanyetik kuvvet sabitinin yerçekimi kuvveti sabitine oranı
daha büyükse: 1,4 güneş kütlesinden daha az yıldız yok, dolayısıyla kısa yıldız ömrü ve düzensiz yıldız parlaklıkları
daha küçükse: 0,8 güneş kütlesinden fazla yıldız yok, dolayısıyla ağır element üretimi yok
6. elektronun proton kütlesine oranı
daha büyükse: yetersiz kimyasal bağ
daha küçükse: yetersiz kimyasal bağ
7. proton sayısının elektronlara oranı
daha büyük olsaydı: elektromanyetizma yerçekimine hükmederek galaksi, yıldız ve gezegen oluşumunu engellerdi.
daha küçük olsaydı: elektromanyetizma yerçekimine hükmederek galaksi, yıldız ve gezegen oluşumunu engellerdi.
8. evrenin genişleme hızı
daha büyükse: galaksi oluşumu yok
daha küçük olsaydı: evren yıldız oluşumundan önce çökerdi
9. evrenin entropi seviyesi
daha küçükse: proto-galaksi oluşumu yok
daha büyükse: proto-galaksiler içinde yıldız yoğunlaşması yok
10. evrenin baryon veya nükleon yoğunluğu
eğer daha büyükse: büyük patlamadan çok fazla döteryum, dolayısıyla yıldızlar çok hızlı yanar
daha küçükse: büyük patlamadan kaynaklanan yetersiz helyum, dolayısıyla çok az ağır element oluşur
11. ışık hızı
daha hızlı olsaydı: yıldızlar çok parlak olurdu
daha yavaş olsaydı: yıldızlar yeterince parlak olmazdı
12. evrenin yaşı
daha eskiyse: galaksinin sağ tarafında kararlı bir yanma evresinde güneş tipi yıldız yok
daha genç olsaydı: kararlı bir yanma evresindeki güneş tipi yıldızlar henüz oluşmamış olurdu
13. radyasyonun ilk tekdüzeliği
daha düzgün olsaydı: yıldızlar, yıldız kümeleri ve galaksiler oluşmazdı
daha kaba olsaydı: evren şimdiye kadar çoğunlukla kara delikler ve boş uzay olurdu
14. ince yapı sabiti (spektral çizgilerin ince yapı bölünmesini tanımlamak için kullanılan bir sayı)
daha büyük olsaydı: DNA işlev göremezdi; 0,7 güneş kütlesinden fazla yıldız yok
0.06'dan büyük olsaydı: madde büyük manyetik alanlarda kararsız olurdu
daha küçük olsaydı: DNA işlev göremezdi; 1.8 güneş kütlesinden daha az yıldız yok
15. galaksiler arasındaki ortalama mesafe
daha büyük olsaydı: yeterli bir zaman aralığında yıldız oluşumunu sürdürmek için galaksimize yetersiz gaz verilirdi.
daha küçük olsaydı: güneşin yörüngesi çok radikal bir şekilde bozulurdu
16. yıldızlar arasındaki ortalama mesafe
eğer daha büyükse: ağır element yoğunluğu kayalık gezegenlerin oluşması için çok ince
daha küçük olsaydı: gezegen yörüngeleri istikrarsız hale gelirdi
17. protonun bozunma hızı
daha büyük olsaydı: radyasyon salınımı ile yaşam yok olurdu
eğer daha küçükse: evrende yaşam için yetersiz madde
18. 12Karbon (12C) ila 16Oksijen (16O) enerji seviyesi oranı
daha büyükse: yetersiz oksijen
daha küçükse: yetersiz karbon
19. 4Helyum (4He) için temel durum enerji seviyesi
daha büyükse: yetersiz karbon ve oksijen
daha küçükse: yetersiz karbon ve oksijen
20. 8Berilyumun (8Be) bozunma hızı
eğer daha yavaş olsaydı: ağır element füzyonu tüm yıldızlarda feci patlamalar yaratırdı.
eğer daha hızlıysa: berilyum dışında element üretimi ve dolayısıyla yaşam kimyası mümkün değil
21. nötronun proton üzerindeki kütle fazlası
eğer daha büyük olsaydı: nötron bozunması yaşam için gerekli olan ağır elementleri oluşturmak için çok az nötron bırakırdı.
eğer daha küçük olsaydı: nötron bozunması, tüm yıldızların hızla nötron yıldızlarına veya kara deliklere çökmesine neden olacak kadar çok nötron üretirdi.
22. nükleonların anti-nükleonlara göre başlangıçtaki fazlalığı
daha büyükse: gezegenlerin oluşması için çok fazla radyasyon
daha küçükse: galaksilerin veya yıldızların oluşması için yeterli madde yok
23. su molekülünün polaritesi
daha büyük olsaydı: füzyon ve buharlaşma ısısı yaşam için çok büyük olurdu
daha küçük olsaydı: füzyon ve buharlaşma ısısı yaşamın varlığı için çok küçük olurdu; sıvı su, yaşam kimyasının ilerlemesi için çok düşük bir çözücü olacaktır; buz yüzemez, bu da kaçak bir donmaya yol açar.
24. süpernova patlamaları
çok yakın olsaydı: radyasyon gezegendeki yaşamı yok ederdi
çok uzaksa: kayalık gezegenlerin oluşumu için yeterince ağır element külü yok
çok sık olsaydı: gezegendeki yaşam yok olurdu
çok seyrek ise: kayalık gezegenlerin oluşumu için yeterince ağır element külü yok
çok geç olsaydı: gezegendeki yaşam radyasyonla yok olurdu
çok erken olursa: kayalık gezegenlerin oluşumu için yeterince ağır element külü yok
25. beyaz cüce çift oluşumu
çok az ise: yaşam kimyasının ilerlemesi için üretilen yetersiz flor
çok fazlaysa: yıldız yoğunluğundan gezegen yörüngelerinin bozulması; gezegendeki yaşam yok edilecekti
çok erken olursa: verimli flor üretimi için yeterince ağır elementler yapılmadı
çok geç olursa: flor, ön gezegene dahil edilmek için çok geç yapılmıştır
26. egzotik maddenin sıradan maddeye oranı
daha küçük olsaydı: galaksiler oluşmazdı
daha büyük olsaydı: güneş tipi yıldızlar oluşmadan önce evren çökerdi
27. galaksi kümeleri
eğer çok yoğunsa: galaksi çarpışmaları ve birleşmeleri yıldız ve gezegen yörüngelerini bozar; çok fazla radyasyon
çok seyrek ise: yeterince uzun bir süre boyunca yıldız oluşumunu sürdürmek için galaksilere yetersiz gaz infüzyonu
28. erken evrendeki etkin boyutların sayısı
daha küçük olsaydı: kuantum mekaniği, yerçekimi ve görelilik bir arada olamazdı ve yaşam imkansız olurdu
daha büyük olsaydı: kuantum mekaniği, yerçekimi ve görelilik bir arada olamazdı ve yaşam imkansız olurdu
29. mevcut evrendeki etkin boyutların sayısı
daha küçük olsaydı: elektron, gezegen ve yıldız yörüngeleri kararsız hale gelirdi
daha büyük olsaydı: elektron, gezegen ve yıldız yörüngeleri kararsız hale gelirdi
30. nötrino kütlesi
daha küçük olsaydı: galaksi kümeleri, galaksiler ve yıldızlar oluşmazdı
daha büyük olsaydı: galaksi kümeleri ve galaksiler çok yoğun olurdu
31. büyük patlama dalgalanmaları
daha küçük olsaydı: galaksiler oluşmazdı; evren çok hızlı genişliyor
daha büyük olsaydı: galaksi kümeleri ve galaksiler çok yoğun olurdu; kara delikler hakim olurdu; evren çok hızlı çöküyor
32. toplam kütle yoğunluğu
daha küçük olsaydı: evren güneş tipi yıldızların oluşması için çok hızlı genişler
daha büyük olsaydı: evren çok yavaş genişler, bu da kararsız yörüngelere ve çok fazla radyasyona neden olur.
33. uzay enerji yoğunluğu
daha küçük olsaydı: evren çok yavaş genişler ve bu da kararsız yörüngelere ve çok fazla radyasyona neden olur.
daha büyük olsaydı: evren güneş tipi yıldızların oluşması için çok hızlı genişler
34. göreli genişleme faktörünün boyutu
daha küçük olsaydı: yaşam için gerekli bazı kimyasal reaksiyonlar düzgün çalışmayacaktı.
daha büyük olsaydı: yaşam için gerekli bazı kimyasal reaksiyonlar düzgün çalışmazdı
35. Heisenberg belirsizlik ilkesindeki belirsizlik büyüklüğü
daha küçük olsaydı: vücut hücrelerine oksijen taşınması çok küçük olurdu; yaşam için gerekli bazı unsurlar kararsız olacaktır; yaşam için gerekli bazı kimyasal reaksiyonlar düzgün çalışmaz
daha büyük olsaydı: yaşam için gerekli bazı unsurlar kararsız olurdu; yaşam için gerekli bazı kimyasal reaksiyonlar düzgün çalışmaz