Kozmik İnce Ayar Neden Açıklama Gerektiriyor - Richard Swinburne

 

Sunucu: Richard pek çok fizikçinin dediğine göre evrendeki hassas ayar çoklu evrenler ile tamamen çözüldü.Eğer elimizde farklı fizik kanunlarına sahip sınırsız sayıda kainat var ise içlerinden rastgele bir tane seçersek bir veya birden fazlası hayata elverişli şartlara sahip olacaktır.Böylelikle şu an bu evrende bu soruyu sorabilmemiz bir sürpriz olmaktan çıkıyor. Çünkü hayata elverişli olmayan herhangi başka bir evrende olsaydık bu soruyu zaten soramazdık. Netice olarak ''hassas ayar problemi'' ortadan kalkıyor.

Swinburne: Evet ilk olarak söylemek istediğim bu fiziki argümanlara pek kuvvetli bir şekilde ikna olamadığım (sınırsız sayıda çoklu evrenler olması,bu tarz önermelere dayanan argümanlar).Bildiğim kadarıyla bunlar arasında en meşhur olanı sonsuz şişme teorisi. Bazen yoğunlaşma sebebiyle yeni bir evren ortaya çıkıyor ve ortaya çıkan bu yeni evren belki de aynı fizik kanunları ile idare ediliyor olabilir fakat farklı durumlar da olabilir,ya da bu evrende farklı sabitlere dayanan farklı kanunlar da olabilir. Bu belki doğru olabilir fakat bu varsayımları yapmak bana göre çok fazla varsayım yapmak demek. Başarılı olmaya en yakın olan sonsuz şişme teorisi gibi aksi takdirde başlangıcın nasıl olduğu ile alakalı çok fazla sorun ortaya çıkabilir. Evet asıl mesele bu olabilir fakat büyük patlama yerine az bir açıklama için bu kadar çok varsayım ortaya atmak pek makul değil. Bilimsel açıklamanın temel prensiplerinden birisi ihtiyacınız yoksa az bir açıklama için çok fazla varsayım yapmamanızdır (Ockham'ın usturası).Bu bana göre az bir açıklama için çok fazla varsayım ortaya atmaktan fazlası değil. Peki o halde bununla devam edelim,çoklu evrenler olduğu teorisini kabul edelim. Öncelikle burada teoriler arasında bir ayrıma gitmek istiyorum. Bahsettiğim gibi bazı teoriler diğer evrenlerin aynı bizdeki tabiat kanunlarının işleme süreciyle oluştuğunu fakat değişik şartlar altında oluştuğunu (başka evrenlerdeki bigbangin daha büyük veya daha küçük bir patlama ile olabileceği gibi),bazı teoriler ise aynı kanunların geçerli olduğunu,fakat evrenlerdeki sabitlerin farklı olabileceğini savunuyor (bazısında yerçekimi daha kuvvetli veya daha zayıf olabilir gibi).Durum böyle olunca canlıların evrimine elverişli bazı evrenlerin oluşması pek de sürpriz değil gibi gözüküyor. Bu tarz evrenleri varsayarak yaptığımız açıklamalar basitçe başka evrenleri ortaya çıkarıyor. Fakat bu şekilde ortaya çıkacak evrenleri varsaymamamız gerekir. Sonsuz sişme teorisi kendine has karakteristik özelliklere sahip. Bunlar da yerçekimi,izafiyet gibi genelgeçer kanunlar ile idare ediliyor.Şüphe yok ki bu genel prensiplerin sonuçları bizi herhangi farklı bir evrene değil;belli,kesin bir evrene götürüyor. Fakat bu karakteristik özelliklere sahip olmayan bazı çoklu evrenler herhangi bir zamanda,herhangi bir yerde bizim evrenimiz gibi belli hassas ayarlara kanunlara,kaidelere sahip olan bir evren ortaya çıkarıyor.Bunu ortaya çıkarabilmek için çoklu evrenlerin de hassas ayarlı,kanunları sabitleri belli evrenler olmalı.

Sunucu: Çoklu evrenlerden olma argümanında,evet bazı belli başlı ''meta kanunlar'' diyebileceğimiz kanunlar var. Fakat bunlar hassas ayarlı olmak zorunda değil çünkü bu evrenlerin nesilleri çok çok geniş olabilir. Bunlar herhangi sayıda kuvvete,herhangi belli başlı durumlara,sabitlere sahip olabilir. Böylelikle buradan istediğin ayarlı,istediğin bütün özelliklere sahip bir evren çıkarabilirsin.Dediğim gibi elbetti bazı ''meta kanunlara'' ihtiyaç var fakat bunların bizim iddia ettiğimiz gibi hassas ayarlı olması reddediliyor.

Swinburne: Evet lakin benim dediğim noktalara geri dönecek olursak çok fazla ayar için çok fazla varsayım yapmak gerekmektedir (sonsuz sayıda şey).Bu anlayış biraz daha karmaşıklaşacağa benziyor.Kanunlar ne kadar karmaşıklaşırsa o evrenin ortaya çıkma ihtimalinin o kadar azaldığını kabul etmek önceliğimiz olmalı. Böylece belli bir tür kompleks çokluevrenler varsaymalısınız. Bu şartlar altında bizimkisi gibi bir evrenin ortaya çıkmasına katılabilirim. Evrenler bu kompleksliğe sahip olmalı fakat bu şekilde düşünmüyorum.Bunun argümanın asıl şeklini etkilediğini pek düşünmüyorum. Asıl mesele bu aslında Tanrı'nın varlığına karşı olarak algılanılan bir argüman. Çünkü bu denli hassas ayarlara sahip bir kainatı izah etmek için Tanrı'nın bu düzenleri ayarladığını ve bugüne getirdiğini düşünüyoruz. Fakat çoklu evrenler sürecinin neticesi olarak bu evrenin ortaya çıktığını düşündüğümüzde Tanrıya pek ihtiyaç yokmuş gibi gözüküyor. Bu incelemememiz,açıklamasını bulmaya çalışmamız gereken bir süreç gibi gözüküyor (tabi bulabilirsek).Bana öyle görünüyor ki Tanrının çoklu evrenler ile bugüne getirmesi için fazla sebebi olması gerekirdi. Tanrı bütün muhtemel evrenlerin en iyisini seçemiyor çünkü öyle bir şey yok.Eğer ki biz iyi bir şey isek,bizden başka gezegende başkalarının olması da iyi bir şey olurdu.Böylelikle evrenin başka bir yerinde canlılara sahip bir gezegen olurdu.Peki bunlar iyi bir şey ise neden insan gibi başka canlı formları ortaya çıkaracak başka evrenler olmasın? Toplamak gerekirse sadece iyi şey olanlar bizler değiliz,havyanlar da iyi şeyler,canlılık olmayan evrenler de iyi şeyler.Eğer insanlar ortaya çıkmasaydı bile bu gezegen müthiş bir yer olabilirdi.Sadece geceleri gökyüzüne bakarsanız o mükemmel dansı görebilirsiniz.Yaratılışın kendisi zaten iyi bir şey.Tanrının bu tarz evrenler yaratmak için sebepleri var.Fakat biz çok daha iyi bir şeyiz çünkü cansız şeylerle mukayese edilecek olursa iyi ve kötü arasında seçim yapabilme kabiliyetimiz var.Bu çok muhim bir hususiyet.Yani o kesinlikle bizim gibi canlılar olduğu bir evreni yaratabilecek evrenler yaratmak için sebeplere sahip.Fakat o ayrıca başka yerde başka bir evren yaratabilecek evrenler yaratmak için de sebeplere sahip.Yani bizim canlılık yaratabilecek çoklu evrenler için izahata ihtiyacımız var.Farklı kanunlara sahip sınırsız evrenler bunu yapamazlar,misal vermek gerekirse evrenimizde sadece yerçekimi kanunu olduğunu,başka kanunların olmadığını düşünün.Bu asla bizim yaşayabilmemize elvermezdi.Bütün madde birbirine çöker,insanlık ortaya çıkamazdı.Sonsuz sayıdaki şeyler insanların ortaya çıkabilmesi için belli başlı şeylere sahip olmalı.Çekici kuvvetlere sahip olmalı,aynı zamanda da itici kuvvetlere de sahip olmalılar.Çünkü eğer bu tarz iki kuvvete sahip olmazsanız stabil şeylere de sahip olamazsınız.Bu tarz kuvvetlerin olabilmesi için bazı belli kanunların işlemesi gerekmekte.Yani çoklu evrenler basit fizik kanunlarına sahip olabilirler.Fakat başka evrenler için de sonsuz sayıda ihtimale sahip olduğumuzu farz edersek bunun için açıklama bulmamız gerekir.Açıklamanın sahip olması gereken şey idare edici bir Tanrının iyi ve kötü arasında seçim yapabilecek kabiliyette bir canlılık ortaya çıkarabilmek için bu çoklu evrenleri yönlendirmesi gerekliliğidir.Bu sepeble düşüncem şudur ki,çoklu evrenler Tanrının varlığı karşıtı argümanlar arasında sayılmaz.