Evrendeki Hassas Ayarların Listesi - Dean L. Overman
1. Galaksinin büyüklüğü
Eğer daha büyük olsaydı: Gaz akması ve yıldızlar, Güneş’in
yörüngesini bozardı ve çok fazla galaktik püskürmeyi ateşlerdi.
Eğer daha küçük olsaydı: Yeterli bir zaman diliminde, yıldız
oluşumunu sağlamaya yeterli olmayacak miktarda gaz galaksimize
akardı.
2. Galaksinin tipi
Eğer daha eliptik olsaydı: Yaşam kimyası için yeterli ağır
elementlerin oluşmasından önce, yıldız oluşumları dururdu.
Eğer daha düzensiz olsaydı: Işınıma maruz kalma çok şiddetli
olacak ve yaşam kimyası için gerekli ağır elementler bulunmayacaktı.
3. Galaksinin yeri
Eğer zengin bir galaksi kümesine daha yakın olsaydı:
Galaksinin çekim gücü bozulacaktı.
Eğer büyük bir galaksiye/galaksilere daha yakın olsaydı:
Galaksinin çekim gücü bozulacaktı.
4. Süpernova püskürmeleri
Eğer daha yakın olsaydı: Işınım gezegendeki yaşamı yok ederdi.Eğer daha eski bir zamanda olsaydı: Yıldız sistemi yeterince
ağır element içermezdi.Eğer daha uzak olsaydı: Kayalık gezegenlerin oluşması için
yeterince ağır element külü olmazdı.
Eğer daha sık olsaydı: Işınım gezegendeki yaşamı yok ederdi.
Eğer daha seyrek olsaydı: Kayalık gezegenlerin oluşması için
yeterince ağır element külü olmazdı.
Eğer daha geç olsaydı: Işınım gezegendeki yaşamı yok ederdi.
Eğer daha erken olsaydı: Kayalık gezegenlerin oluşması için
yeterince ağır element külü olmazdı.
5. Beyaz cüce ikilileri
Eğer daha az olsaydı: Yaşam kimyasının işlemesi için yeterince
flor üretilemezdi.
Eğer daha çok olsaydı: Yıldız yoğunluğundan gezegen yörüngeleri
bozulurdu; gezegendeki yaşam yok olurdu.
Eğer daha erken olsaydı: Etkin flor üretimi için yeterince
ağır element yapılmazdı.
Eğer daha geç olsaydı: Proto-gezegendeki birleşimde flor
daha geç yapılırdı.
6. Galaksi merkezinden ana yıldız uzaklığı
Eğer daha uzak olsaydı: Kayalık gezegenlerin oluşması için
yeterli miktarda ağır element olmazdı.
Eğer daha yakın olsaydı: Galaktik ışınım çok büyük olurdu;
yıldız yoğunluğu, gezegenlerin yörüngesini bozardı.
7. Ana yıldızın doğum tarihi
Eğer daha yakın bir zamanda olsaydı: Yıldız hâlâ kararlı
yanma fazına geçememiş olurdu; yıldız sistemi çok fazla
ağır element içerirdi.
8. Ana yıldızın kütlesi
Eğer daha büyük olsaydı: Yıldızın parlaklığı çok çabuk değişirdi;
yıldız çok çabuk yanardı.
Eğer daha küçük olsaydı: Yaşam için gezegen u zaklıkları
kapsamı çok dar olurdu; gel git kuvvetleri, gezegenin dönme
süresini bozardı; morötesi ışınımı, bitkilerin oksijen ve şeker
yapması için yetersiz kalırdı.
9. H3+ üretimi
Eğer daha küçük olsaydı: Gezegenin oluşması için gerekli
basit moleküller ve yaşam kimyası oluşamazdı.
Eğer daha büyük olsaydı: Gezegenler yaşam için yanlış zaman
ve yerde oluşurdu.
10. Yüzey çekimi
Eğer daha güçlü olsaydı: Gezegenin atmosferi çok fazla
amonyak ve metan tutardı.
Eğer daha zayıf olsaydı: Gezegenin atmosferi çok fazla su
kaybederdi.
11. Ana yıldıza uzaklık
Eğer daha uzak olsaydı: Kararlı bir su döngüsü için gezegen
çok soğuk olurdu.
Eğer daha yakın olsaydı: Kararlı bir su döngüsü için gezegen
çok sıcak olurdu.
12. Yörüngenin eğimliliği
Eğer daha büyük olsaydı: Gezegendeki sıcaklık farkları çok
büyük olurdu.
13. Yörüngenin dışmerkezliliği
Eğer daha büyük olsaydı: Mevsimsel sıcaklık farkları çok
büyük olurdu.
14. Dönme süreci
Eğer daha uzun olsaydı: Günlük sıcaklık değişimleri çok büyük
olurdu.
Eğer daha kısa olsaydı: Yaşam için gerekli yüzey sıcaklığı
kapsamı sağlanamazdı.
15. Gezegenin yaşı
Eğer daha genç olsaydı: Gezegen çok çabuk dönerdi.
Eğer daha yaşlı olsaydı: Gezegen çok yavaş dönerdi.
16. Manyetik alan
Eğer daha güçlü olsaydı: Elektromanyetik fırtınalar çok şiddetli
olurdu.
Eğer daha zayıf olsaydı: Ozon tabakası, yıldız ve Güneş ışınımından
yeterince korunamazdı.
17. Yerkabuğunun kalınlığı
Eğer daha kalın olsaydı: Atmosferden yerkabuğuna çok fazla
oksijen transfer edilirdi.
Eğer daha ince olsaydı: Volkanik ve tektonik aktivite çok
büyük olurdu.
18. Yansıtılan ışığın yüzeye çarpan toplam ışığa oranı
Eğer daha büyük olsaydı: Buzullaşma etkisi artardı.
Eğer daha küçük olsaydı: Sera etkisi artardı.
19. Göktaşı ve kuyrukluyıldız çarpışma oranı
Eğer daha büyük olsaydı: Birçok tür var olmazdı.Eğer daha küçük olsaydı: Yerkabuğu yaşam için gerekli olan
maddelerden yoksun kalırdı.
20. Dünyanın ilk haliyle çarpışan kitlenin zamanlaması
Eğer daha erken olsaydı: Dünyanın atmosferi çok kalın olurdu;
ay çok küçük olurdu.
Eğer daha geç olsaydı: Gelişmiş yaşam çağı için Güneş çok
parlak olurdu.
21. Atmosferdeki nitrojen oksijen oranı
Eğer daha büyük olsaydı: Gelişmiş yaşam fonksiyonları çok
çabuk ilerlerdi.
Eğer daha küçük olsaydı: Gelişmiş yaşam fonksiyonları çok
yavaş ilerlerdi.
22. Atmosferdeki karbondioksit düzeyi
Eğer daha büyük olsaydı: Sera etkisi artardı.
Eğer daha küçük olsaydı: Bitkiler etkili şekilde fotosentez
yapamazdı.
23. Atmosferdeki su buharı düzeyi
Eğer daha büyük olsaydı: Sera etkisi artardı.
Eğer daha küçük olsaydı: Karadaki yaşam için yeterli miktarda
yağmur yağmazdı.
24. Atmosferdeki ozon düzeyi
Eğer daha büyük olsaydı: Yüzey sıcaklıkları çok düşük olurdu.
Eğer daha küçük olsaydı: Yüzey sıcaklıkları çok yüksek olurdu;
yüzeyde çok fazla morötesi ışınım olurdu.
25. Atmosferdeki oksijen miktarı
Eğer daha büyük olsaydı: Bitkiler ve hidrokarbonlar kolayca
yanardı.Eğer daha küçük olsaydı: Gelişmiş hayvanlar, çok az soluyabilirdi.
26. Sismik aktivite
Eğer daha büyük olsaydı: Birçok yaşam biçimi yok olurdu.
Eğer daha küçük olsaydı: Nehirlerin sürüklediği, okyanus
tabanındaki zengin besinler, tektonik hareketlerle tekrar karalara
geri dönüştürülemezdi; karbonatlardan yeterince karbondioksit
bırakılamazdı.
27. Volkanik aktivite
Eğer daha düşük olsaydı: Atmosfere dönen su buharı ve karbondioksit
miktarı yetersiz kalırdı; yaşam için gerekli toprak
mineralizasyonu çok düşük kalırdı.
Eğer daha yüksek olsaydı: En azından gelişmiş yaşam tahrip
olurdu.
28. Buzul çağlarının sıklığı ve kapsamı
Eğer daha küçük olsaydı: Çeşitli ve gelişmiş yaşam formları
için yeterli verimlilikte, genişlikte ve iyi sulanan vadiler oluşamazdı;
çeşitli ve gelişmiş yaşam formları için yeterli mineral
konsantrasyon olmazdı.
Eğer daha büyük olsaydı: Gezegen kaçınılmaz olarak tamamen
donardı.
29. Toprak mineralizasyonu
Eğer besin açısından daha fakir olsaydı: Yaşam biçimlerinin
çeşitliliği ve karmaşıklığı sınırlanırdı.
Eğer besin açısından daha zengin olsaydı: Yaşam biçimlerinin
çeşitliliği ve karmaşıklığı sınırlanırdı.
30. Jüpiter’in uzaklığı
Eğer daha fazla olsaydı: Dünya’ya çok sayıda göktaşı ve kuyrukluyıldız
çarpardı.
Eğer daha az olsaydı: Dünya’nın yörüngesi kararsız hale gelirdi.
31. Jüpiter’in kütlesi
Eğer daha büyük olsaydı: Dünya’nın yörüngesi kararsız hale
gelirdi.
Eğer daha küçük olsaydı: D ünya’ya çok sayıda göktaşı ve
kuyrukluyıldız çarpardı.
32. Atmosferin basıncı
Eğer daha küçük olsaydı: Sıvı haldeki su çok çabuk buharlaşır,
nadiren yoğunlaşırdı.
Eğer daha büyük olsaydı: Sıvı haldeki su, karadaki yaşam
için gerekli olduğu gibi kolayca buharlaşmaz; yeryüzüne yeterince
güneş ışığı gelemez; yeryüzüne yetersiz miktarda morötesi
ışınım gelirdi.
33. Atmosferin şeffaflığı
Eğer daha küçük olsaydı: Güneş ışınımının yetersiz kapsamdaki
dalga boyları gezegen yüzeyine ulaşırdı.
Eğer daha büyük olsaydı: Güneş ışınımının çok geniş kapsamdaki
dalga boyları gezegen yüzeyine ulaşırdı.
34. Atmosferdeki klor miktarı
Eğer daha küçük olsaydı: Erozyon oranları, nehirlerin, göllerin,
toprağın asitlilik oranları ve bazı metabolik oranlar, çoğu
yaşam formu için yetersiz kalırdı.
Eğer daha büyük olsaydı: Erozyon oranları, nehirlerin, göllerin,
toprağın asitlilik oranları ve bazı metabolik oranlar, çoğu
yaşam formu için yükselirdi.
35. Okyanuslardaki ve topraktaki demir miktarı
Eğer daha küçük olsaydı: Gelişmiş yaşamı destekleyecek,
yaşam çeşitliliği ve miktarı çok sınırlanır; eğer çok küçükse
hiçbir yaşam mümkün olamazdı.Eğer daha büyük olsaydı: En azından gelişmiş yaşamda demir
zehirlenmesi kaçınılmaz olurdu.
36. Troposferdeki ozon miktarı
Eğer daha az olsaydı: Biyokimyasal dumanlar yeterince temizlenemezdi.
Eğer daha fazla olsaydı: Gelişmiş hayvanlarda soluma zorluğu
görülür, ürün hasatları düşer ve ozona duyarlı türlerin yok
olmasıyla sonuçlanırdı.
37. Stratosferdeki ozon miktarı
Eğer daha az olsaydı: Gezegenin yüzeyine, cilt kanserlerine
ve bitki yetişme miktarında azalmaya yol açacak çok miktarda
morötesi ışınım gelirdi.
Eğer daha fazla olsaydı: Gezegenin yüzeyine çok az morötesi
ışınım ulaşabilir, bitki yetişme miktarında azalmaya yol
açar ve hayvanlar için yetersiz vitamin üretimi görülürdü.
38. Mezosferdeki ozon miktarı
Eğer daha az olsaydı: Mezosfer gazlarının sirkülâsyonu ve
kimyası bozulur, atmosferin alt tabakalarındaki yaşam için
gerekli gazların izafi bolluğu da tahrip olurdu.
Eğer daha fazla olsaydı: Mezosfer gazlarının sirkülâsyonu ve
kimyası bozulur, atmosferin alt tabakalarındaki yaşam için gerekli
gazların izafi bolluğu da tahrip olurdu.
39. Orman ve çalı yangınlarının miktarı ve kapsamı
Eğer daha az olsaydı: Toprakta yetişmeyi engelleyici maddeler
birikir; toprağın nitratlaşması yetersiz olur; toprağın yeterli
miktarda su geçirmesi ve bazı zararlıların absorbe edilmesi
için gerekli odunkömürü üretimi yetersiz olurdu.
40. Toprak kükürtünün miktarı
Eğer daha az olsaydı: Bitkiler bazı proteinlerden yoksun kalır
ve ölürlerdi.
Eğer daha fazla olsaydı: Bitkiler kükürt toksinlerinden zehirlenip
ölürler; suyun ve toprağın asitliliği yaşam için çok fazla
olurdu; nitrojen döngüleri bozulurdu.
Yaşam tesadüflere başvurularak açıklanamaz. Üstelik yaşam,
fizik ve kimyanın kanunlarını aştığı için yaşamın kökeni asla kendi
kendini örgütlediği senaryo ile açıklanamaz. Bununla birlikte
yaşamın fizik ve kimyanın kanunlarını aşıyor olması yaşamın
sebebinin fiziksel bir şeyden çok daha fazlası olması gerektiğini
anlarız. Bu gibi bir durumda mantıklı olan tek açıklama şudur:
Yaşamın sebebi olan ve olmaya devam eden şey ne şanş ne fizik
ne de kimyadır; Tanrı’dır.
(Dean L. Overman, A Case Against Accident and Self-Organization, s. 198.)