Steven J. Dick - İnce Ayarlı Evren Ne Anlama Gelir?

 

Hazırlayan: Onur Kenan Aydoğdu

Host: Steve, evrenin ince ayarı, kozmologlar, fizikçiler ve teologların dünyasında çok heyecanlı bir konu haline geldi. Tüm bu entelektüel fenomeni nasıl anlayacağımız ile ilgili biraz arkaplan vermen için bir tarihçi olarak sana geldim. 

S.D: 1960 lı yıllardan öte gitmeyen bu evrenin ince ayarı, bence çok ilgi çekici bir kavram. Ve ilk olarak, antropik ilkenin bir terim olarak gerçekten yanlış bir isim olduğunu söylemek istiyorum, bu gerçekten daha çok biyomerkezci bir ilke, evrenin sabitlerinin, evrenin yasalarının, insanlar için değil, yaşam için ince ayarlanmasıdır. Gerçekten daha geniş bir çerçeveye oturtulması gerekiyor, nasıl ki evrenin hubble çağı denen bir çağının bir sabitini basitçe aldı Princeton'lı fizikçi Robert Dicke. 1960 ların başında insanlar açısından antropik açıdan çerçevelendirdi. Varoluşumuz, evrenin yaşına kısıtlamalar getiriyor. O, çok genç olamaz çünkü bir milyar veya iki milyar yıldan daha genç olduğu söylenemez çünkü gezegenler, yıldızlar ve galaksiler geliştirmiş olmalısınız. Dahası, daha yüksek elementlerin, özellikle karbondan yapılmış elementlerin, üretildikleri yıldızların merkezinden imal edilmiş olması gerekir. Böylece, çok genç bir evrene sahip olamazsın ya da yıldızların yandığı çok yaşlı bir evrene sahip olamazsın. Bu, bazı kısıtlamalar koydu, bu yüzden Dickie'nin 1960'ların başında söylediği şey, basitçe, bir kozmolojiye bakmanıza gerek olmadığı, evrene bakmanıza gerek olmadığıdır. Buraya bakabilir ve evrenin neye benzediğine dair kısıtlamalar koyabilirsiniz.

Host: Büyüleyici bir düşünme şekli.

S.D: Doğru, ve bu sadece bir başlangıçtı. Diğer insanlar, bunu diğer sabitlerle daha ileri götürdüler mesela yerçekimi sabiti gibi. Eğer o, birazcık farklı olsaydı yıldızların bu biçimlerine sahip olamazdınız. Ve bu yüzden 1970'lerin sonlarında Brandon Carter gibi insanlar, yerçekimi sabitinden evrenin yaşına kadar değişen sabitlerin çoğunun ve diğer birçok şeyin yaşam için ince ayarlanmış gibi göründüğüne işaret ettiler. Ve soru, ''neden?'' ya da ''nasıl?'' ve gerçekten iki yanıtı var, teolojik eğilimler Tanrı'nın bunu yaptığını söyler ve bu teizm için iyi bir argümandır. Ama insanların söylediği antropik ilke şuydu, belki alternatif bir doğal açıklama olabilir ve bu, birden fazla evren olduğu ve belki bir çoklu evren olduğu ve her şeyin ince ayarlı olduğu bir yerde yaşadığımızdır. 

Host: Öyleyse bu bağlamda, yüz yıl öncesinden bugüne evrenin ne olduğuna dair anlayışımızın bu büyük genişlemesini, çoklu evren kısmının bağımsız bir teyidi olarak görüyor muyuz?

S.D: Pekala, çoklu evrenin onayını almak zor çünkü tanım gereği onları gerçekten göremezsiniz. Ve bazı açılardan, bu, aslında göremediğimiz birçok evren olduğunu söyleyen Antik Yunan fikrine geri döner. Şunu söylemeliyim ki, 100 yıl önceki kozmolojik görüşlerimizi düşündüğümde hep şaşırırım. Doğal seleksiyonun Darwin ile beraber kurucu ortaklarından AR Wallace tarafından yazılan çok sayıda dünya ile ilgili ilgi çekici bir kitap vardı. (?) dünya üzerine kitap yazmış bir biyologdu o. Ve o kendi zamanının kozmolojisinin başlangıcında, dünyanın merkezde olduğu ve bu evrenin kapsamının sadece üç yüz elli ışıkyılı olduğu bir evren olduğuna dikkat çekti. Ve o, durağan bir evrendi, evrim geçirmiyordu ve şimdi sadece yüz yıl sonrasına bakarsanız, evrenimiz tamamen farklı olacak. Hubble Derin Alanından ya da Hubble Uzay Teleskobu'nun aldığı diğer resimlerden anlayabileceğiniz gibi, 13,7 milyar yıllık bir evrendeyiz, yani 13 milyar yıldan fazla. Hiçbir şekilde merkezinde olmadığımız bir evrendeyiz. Samanyolu, milyarlarca galaksiden biridir ve sürekli evrimleşen bir evrendeyiz. Evren, astronomik, kültürel ve biyolojik kozmik evrim tarafından yönetilmektedir. Böylece, bu tam olarak bir çoklu evrenin onayı değil ama bu, sadece bir asır önce sahip olduğumuzdan çok farklı bir evren.

Host: Sadece yüz yıl içindeki bu muazzam farklılık gerçekte değil, algımızda ve gerçekliğin ne olduğuna dair takdirimizde. Gerçeklik her zaman oradaydı.

S.D: Her zaman oradaydı ve gelecekte ne bulacağımızı kim bilebilir? Ama bunu, felsefelerimizde veya teolojilerimizde ve diğer düşüncelerimizde hesaba katmamız gerektiğini düşünüyorum.

Host: Ve bu bağlamda, evrenin ince ayarı ve bu sözde antropik veya biyo merkezi ilke, sizce bunun tarihçiler açısından bize daha zengin ve daha derin bir anlayış vermede ne kadar önemli olduğunu düşünüyorsunuz? 

S.D: İnsanlar bunun hakkında tartışıyorlar, bazı insanlar bunu önemsiz bir şey olarak düşünüyor, ama bence bundan daha derin çünkü sizi evrenimizin fiziksel doğasını bildiğiniz en temel seviyede ve hayatla nasıl ilgili olduğu konusunda gerçekten düşünmeye zorluyor. Neden evrende, yerçekimi sabiti ve fiziksel sabitler gibi diğer sabitler ve yasalar yaşam için yaratılacak şekilde inşa edilmelidir? 

Bence bu, cevabını bilmediğimiz derin bir soru, ancak Freeman Dyson ve diğer insanların, bunun, yaşam ve kozmolojinin henüz fark ettiğimizden çok daha fazla birbirine bağlı olduğunun bir ipucu olduğunu söylediğine inanıyorum. Ve, sanırım gelecekte bununla ilgili daha fazla tartışma ve hatta bu ilişkiye ışık tutacak bazı deneysel kanıtlar göreceğiz.

Steven J. Dick kimdir?

Steven J. Dick (d .24 Ekim 1949, Evansville, Indiana), Amerikalı astronom, yazar ve bilim tarihçisi. Dick, 2003'ten 2009'a kadar ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi'nin baş tarihçisi olarak görevyaptı [1] ve 2013'ten 2014'e kadar Astrobiyoloji alanında Baruch S. Blumberg NASA/Kongre Kütüphanesi Başkanı olarak görev yaptı.[2] bundan önce, 1979'dan 2003'e kadar Washington, DC'deki Amerika Birleşik Devletleri Deniz Gözlemevi'nde astronom ve bilim tarihçisiydi.[https://en.wikipedia.org/wiki/Steven_J._Dick]

Luke Barnes'in Victor Stenger'i eleştirdiği makale için bakınız:

https://arxiv.org/abs/1112.4647

7 değişkenin birden değiştirildiği makale için bakınız:

https://arxiv.org/pdf/astro-ph/0511774.pdf

İleri Okumalar için;

[1]"Fine-Tuning (Stanford Encyclopedia of Philosophy)" https://plato.stanford.edu/entries/fine-tuning/

[2]"The Universe Really Is Fine-Tuned, And Our Existence Is The Proof" https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2019/12/19/the-universe-really-is-fine-tuned-and-our-existence-is-the-proof/amp/

[3]"Why Abiogenesis Is Impossible" https://www.trueorigin.org/abio.php

[4]"Abiogenesis is mathematically impossible" https://reasonandscience.catsboard.com/t1279-abiogenesis-is-mathematically-impossible

En ünlü ve itirazlarda en büyük yeri tutan Sean Carroll ve Victor Stenger gibilerine cevaplar için;( Hala daha bu adamların itirazlarını kullanan adamlar var şaka gibi cidden kafayı kuma sokup yaşıyorlar)

[1]https://www.biola.edu/blogs/good-book-blog/2014/still-more-reflections-on-the-sean-carroll-debate

[2]https://arxiv.org/abs/1112.4647

[3]https://youtu.be/joD-6zCrlcg

[4]https://youtu.be/jVPdJdNpIs8

[5]"Debunking the debunker: How Sean Carroll gets the fine-tuning argument wrong – Uncommon Descent" https://uncommondescent.com/intelligent-design/debunking-the-debunker-how-sean-carroll-gets-the-fine-tuning-argument-wrong/

İleri Okumalar ve İzlemeler için;

[1]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/11/tanri-tasarim-ve-ince-ayar-profdrrobin.html

[2]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/11/tanrnn-varlg-hakkndaki-ince-ayar-kant-n.html

[3]https://youtu.be/U3fwlA3lgL4

[4]https://youtu.be/xHV0HuBNfOE

[5]https://youtu.be/GJ6OhLryQAY

[6]https://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1ll%C4%B1_tasar%C4%B1m

[7]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/klasik-teleolojik-delil-ve-yasamn.html

[8]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/tanrinin-varliginin-kanitlanmasinda_22.html

[9]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/evrende-hassas-ayar-oldugunu-teistler.html

[10]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/hassas-ayarl-evrene-kars-sonsuz.html

[11]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/evrendeki-hassas-ayarlarn-listesi-dean.html

[12]https://kuraniperspektiff.blogspot.com/2020/12/bir-carptma-ornegi-kerem-cankocak.html

[13]https://youtu.be/jVPdJdNpIs8

[14]https://youtu.be/h5qSsQ9OKNI

[15]https://youtu.be/WLD5uuVCTwo

[16]https://youtu.be/E0CbV7s1Hgo

[17]https://youtu.be/zsGUmtGYaKk

[18]https://youtu.be/joD-6zCrlcg

[19]https://youtu.be/sovbVIaRAuw