Hume'un Tasarı Argümanına Karşı 8 Elestirisi ve İncelenmesi
Merhaba dostlar ,
Bugünkü konumuz tasarı argümanına karşı Hume'un getirdiği eleştirileri incelemek olacak .
NOT:YAZIYA BAŞLAMADAN ÖNCE BİLMİYORSANIZ ,LÜTFEN TASARI ARGÜMANINI ARAŞTIRINIZ .İLERDE BELKİ BUNUNLA İLGİLİ BİR YAZIM OLABİLİR .
1-)Hume'un işaret ettiği ilk nokta bir sonuçtan hangi çıkarımlarda bulunabileceğimiz ile ilgilidir .Bir sonuçtan hareketle bir özel sonuca ulaştığımızda birini ötekine uyumlu hale getirmemiz gerekir .Nedene sonucun üretilmesi için tam anlamıyla yeterli olanın haricinde nitelik atfedilmesi kesinlikle kabul edilemez .Hume şunlarıda ekler eğer tasarıcının planın açıklaması gerekiyorsa ,açıkla ;fakat yalnızca tasarıcı bir varlığa müracaat etme sureti ile açıkla .son olarak ise bu tasarıya tanrı demek tasarının sağladığı delilerin ötesine geçmek olur der ,Hume . Hume belirli bir sonucu açıklamak için zorunlu olandan fazlasını varsaymamız gerektiğini söylerken kolayca geri çevrilemeyecek bir tespitte bulunur .Bazı nedenlerin bazı sonuçları doğurmak için yeterli karakteristikler dışında karakteristiklere sahip olduğunu kimi zaman makul bir şekilde iddia edebiliriz .Eğer x 'i bir insanın yaptığını bilirsem bunu yapanın bunu yapanın iki kolu olduğunu sahip olduğunu pekâla savunabilirim.Fakat hata yapmışda olabilirim . Yani bassettiğim yapıcı tek kolluda olabilir .
2-)Hume'un ikinci tespiti ise sadece tek bir tane evrenin mevcut olduğudur .Hume şöyle der "iki tür nesnenin bunlardan birini gördüğüm yerde alışkanlık neticesi diğeri nin varlığını cikarsayabilirim;ben buna tecrübeden doğan arguman adını veriyorum "fakat diye devam eder ,bu çıkarı fikri tasarım argumani savunucuları için kullanılamaz .Niçin ?çünkü der ,sadece tek bir alem vardır .
Hume'un sadece bir tane alemin var olduğu yönündeki tespiti de böyle bir tespit yapılmasına salık verecek bazı hususlar içermektedir. bizler genellikle sonuçtan nedene doğru yaptığımız akıl yürütmelerde daha önceki örneklerin sağladığı bilgilere güveniriz.Paris 'ten gelen ve üzerinde "umarım iyisindir ,sevgiler ,ben "yazan bir mektup sizi şaşırtabilir ama ben böyle bir mektup almış olsaydım sürekli aynı şeyi yazan belirli bir arkadaşımdan geldiğini anlardım .Siz şaşırırken benim bu sonuca çıkarım vermemi sağlayan şey nedir ?
3-)mevcudiyetini şeylerin var olma biçimlerinden cikarsayabilecigimiz bir düzenleyinin var olduğunu kabul ettik diyelim böyle bir düzenleyici de açıklama gerektirmez mi ?Hume 'un bir sonraki argumanina göre bu sorunun cevapi evettir.Hume şöyle der ,"Eğer akıl neden ve sonuçla ilgili bütün o sorular hakkında aynı şekilde sezsiz kalmayacaksa bu önermenin en azından zihinsel bir dünyanın veya idealar aleminin ,tıpkı maddi dünya ve nesneler alemi gibi bir nede muhtaç olduğu düşüncesi akla gelecektir ."
4-)Hume'un dördüncü tespiti bir soru formatında düzenlenmiştir ."neden mükemmel bir antromoporf olmasın ?"diye sorar Hume .ve devam eder ,"tanri veya tanrilar maddi olduğu ;gözlerinin ellerinin burunların ağızlarının vb olduğu iddia edilmesin?"insanlar evrene bakarak bir tasarlayıcı olduğunu düşünürler .bunuda evrende gördükleri ile temellendirirler fakat bu tasarımların sahipin antromoporf bir yapıda olduklarını bildikleri halde evrenin tasarlayicisina hiç bu gözle bakmazlar .
5-)Hume bir önceki eleştirisine benzer şekilde eğer tasarlayici antromoporf bir yapıya sahip ise ve alem çok komples bir yapıda ise ben komples yapıların birden fazla tasarlayicisina olduğunu düşünürüm ozaman tanrı nin tek olmadığını düşünmek gerekir der .
6-)Hume alemin bitki gibi yaşayan bir organizma olabileceğini iddia eder .
7-)Hume evrenin var olmasının tamamem bir rastlantı olabileceğini iddia eder .
8-)Hume son itirazın da işe aslında tasarı argumanin tümüyle başarısız olduğunu çünkü evrende çok sayıda düzensiz şey olduğu söyler .
cevap 1-)Hume ilk elestirisinde alemdeki düzenin bir tasarlayicisi olduğu sonucuna ulaşsak bile bunun en fazla onun sadece bir tasarıcı olduğunu soyleyebilegimizi söylüyor .o ,bizim tanrı seçeneğimizi kullanma hakkımızın olmadığı düşünür .insanın alemde gozlemledigi düzeni alemin dışındaki bir nedene atfetmeye iten husus düzene neden olan şeyin gayri maddi ,bir plan doğrultusunda hareket eden ,güçlü olduğu varsayımında nedenidir aslında .etkili olmasi icin güçlü olmalı ,alemin dışında olduğuna göre gayri maddi olmalı .öyleyse tasarı argumanin iddia ettiği gibi alemdeki düzenliligi ona dahil olmayan bir şeye atfetmekte haklıysak ,üretici varliktan daya fazlasını çıkarma hakkına da sahipi demektir .mesela " john benim odamda miydi değil miydi diye merak ettiğimi varsayin.john a işaret eden ve buradayim diyen bir notta hareketle onun odamda bulunmuş sonucuna ulsabilirm .Eğer bir kimse bana john un altı ayak uzunluğunda olduğunu elimdeki notun ise bu uzunluktaki birinin odamda bulunmuş olmadığını gösterdiğini bu nedenle söz konusu notun john un varligina işaret etmedigini söylerse john un yazma kabiliyeti olduğunu söz konusu notun john un varligina işaret ettiğini soyleyebilirim."Aynı şekilde tasarı argumanini savunan biri bu arguman tanrı yi ona atfedilen sıfatların tamamı ile ispatlayamiyor
olabilir fakat onun var olduğunu destekliyor niteliktedir diyebilir .
cevap2-)peki Hume'un tasarı argumanin başarısızlığının tek bir alem olduğuna bağlamasına ne demeli ?bir şeyin tavsiye edilmesini sağlayacak bazı yönleri olmamasına rağmen bu düşünce elestiriye tutulabilir .zira örneği olmayan bir şeyin hiç bir şekilde gündeme getirilemeyecegi ve cevaplandirilamaycagini kabul etmek yanlıştır .Şüphesiz bilim adamları örneği olmayan örneği olmayan bir çok şeyi açıklamaya çalışır bunun en güzel örneği insan ırkının kendisi ve alemdir.
Cevap3-)Hume'un üçüncü argumani makuld mudur ? bu arguman a' yı b ile açıklayıp b 'nin açıklamasını istemeyen bir kimsenin a'yıda aciklayamayacagını savunur .Hume'un diyoglarlar adlı kitabında bir karekterinde söylediği gibi "gündelik hayatta bile her hangi bir olay için bir neden tespit edersem ;bu nedenin nedenini tespit edemiyor olmam ve hic durmadan baştan başlaması münkün ber soruyu açıklayamamam bir itiraz gerekçesi olabilir mi ?fakat bu noktada Hume'a verilebilecek daha iyi bir cevaptan söz edilebilir .düzenden sorumlu olan bir şeyin bir nedene ihtiyaç duyduğunu niçin varsayalım ?mesela şişeleri doldurmak için tasarlanmış bir fabrika makinasını ele alalım .o bir düzenin örneği iken onu tasarlayan düşünce düzenlilik sergileyen düzenin kaynağıdır .onların düzenliligi sergilemesi gereken müstakil nesneler aramamız gerekmez .
2-)Hume'un ikinci tespiti ise sadece tek bir tane evrenin mevcut olduğudur .Hume şöyle der "iki tür nesnenin bunlardan birini gördüğüm yerde alışkanlık neticesi diğeri nin varlığını cikarsayabilirim;ben buna tecrübeden doğan arguman adını veriyorum "fakat diye devam eder ,bu çıkarı fikri tasarım argumani savunucuları için kullanılamaz .Niçin ?çünkü der ,sadece tek bir alem vardır .
Hume'un sadece bir tane alemin var olduğu yönündeki tespiti de böyle bir tespit yapılmasına salık verecek bazı hususlar içermektedir. bizler genellikle sonuçtan nedene doğru yaptığımız akıl yürütmelerde daha önceki örneklerin sağladığı bilgilere güveniriz.Paris 'ten gelen ve üzerinde "umarım iyisindir ,sevgiler ,ben "yazan bir mektup sizi şaşırtabilir ama ben böyle bir mektup almış olsaydım sürekli aynı şeyi yazan belirli bir arkadaşımdan geldiğini anlardım .Siz şaşırırken benim bu sonuca çıkarım vermemi sağlayan şey nedir ?
3-)mevcudiyetini şeylerin var olma biçimlerinden cikarsayabilecigimiz bir düzenleyinin var olduğunu kabul ettik diyelim böyle bir düzenleyici de açıklama gerektirmez mi ?Hume 'un bir sonraki argumanina göre bu sorunun cevapi evettir.Hume şöyle der ,"Eğer akıl neden ve sonuçla ilgili bütün o sorular hakkında aynı şekilde sezsiz kalmayacaksa bu önermenin en azından zihinsel bir dünyanın veya idealar aleminin ,tıpkı maddi dünya ve nesneler alemi gibi bir nede muhtaç olduğu düşüncesi akla gelecektir ."
4-)Hume'un dördüncü tespiti bir soru formatında düzenlenmiştir ."neden mükemmel bir antromoporf olmasın ?"diye sorar Hume .ve devam eder ,"tanri veya tanrilar maddi olduğu ;gözlerinin ellerinin burunların ağızlarının vb olduğu iddia edilmesin?"insanlar evrene bakarak bir tasarlayıcı olduğunu düşünürler .bunuda evrende gördükleri ile temellendirirler fakat bu tasarımların sahipin antromoporf bir yapıda olduklarını bildikleri halde evrenin tasarlayicisina hiç bu gözle bakmazlar .
5-)Hume bir önceki eleştirisine benzer şekilde eğer tasarlayici antromoporf bir yapıya sahip ise ve alem çok komples bir yapıda ise ben komples yapıların birden fazla tasarlayicisina olduğunu düşünürüm ozaman tanrı nin tek olmadığını düşünmek gerekir der .
6-)Hume alemin bitki gibi yaşayan bir organizma olabileceğini iddia eder .
7-)Hume evrenin var olmasının tamamem bir rastlantı olabileceğini iddia eder .
8-)Hume son itirazın da işe aslında tasarı argumanin tümüyle başarısız olduğunu çünkü evrende çok sayıda düzensiz şey olduğu söyler .
cevap 1-)Hume ilk elestirisinde alemdeki düzenin bir tasarlayicisi olduğu sonucuna ulaşsak bile bunun en fazla onun sadece bir tasarıcı olduğunu soyleyebilegimizi söylüyor .o ,bizim tanrı seçeneğimizi kullanma hakkımızın olmadığı düşünür .insanın alemde gozlemledigi düzeni alemin dışındaki bir nedene atfetmeye iten husus düzene neden olan şeyin gayri maddi ,bir plan doğrultusunda hareket eden ,güçlü olduğu varsayımında nedenidir aslında .etkili olmasi icin güçlü olmalı ,alemin dışında olduğuna göre gayri maddi olmalı .öyleyse tasarı argumanin iddia ettiği gibi alemdeki düzenliligi ona dahil olmayan bir şeye atfetmekte haklıysak ,üretici varliktan daya fazlasını çıkarma hakkına da sahipi demektir .mesela " john benim odamda miydi değil miydi diye merak ettiğimi varsayin.john a işaret eden ve buradayim diyen bir notta hareketle onun odamda bulunmuş sonucuna ulsabilirm .Eğer bir kimse bana john un altı ayak uzunluğunda olduğunu elimdeki notun ise bu uzunluktaki birinin odamda bulunmuş olmadığını gösterdiğini bu nedenle söz konusu notun john un varligina işaret etmedigini söylerse john un yazma kabiliyeti olduğunu söz konusu notun john un varligina işaret ettiğini soyleyebilirim."Aynı şekilde tasarı argumanini savunan biri bu arguman tanrı yi ona atfedilen sıfatların tamamı ile ispatlayamiyor
olabilir fakat onun var olduğunu destekliyor niteliktedir diyebilir .
cevap2-)peki Hume'un tasarı argumanin başarısızlığının tek bir alem olduğuna bağlamasına ne demeli ?bir şeyin tavsiye edilmesini sağlayacak bazı yönleri olmamasına rağmen bu düşünce elestiriye tutulabilir .zira örneği olmayan bir şeyin hiç bir şekilde gündeme getirilemeyecegi ve cevaplandirilamaycagini kabul etmek yanlıştır .Şüphesiz bilim adamları örneği olmayan örneği olmayan bir çok şeyi açıklamaya çalışır bunun en güzel örneği insan ırkının kendisi ve alemdir.
Cevap3-)Hume'un üçüncü argumani makuld mudur ? bu arguman a' yı b ile açıklayıp b 'nin açıklamasını istemeyen bir kimsenin a'yıda aciklayamayacagını savunur .Hume'un diyoglarlar adlı kitabında bir karekterinde söylediği gibi "gündelik hayatta bile her hangi bir olay için bir neden tespit edersem ;bu nedenin nedenini tespit edemiyor olmam ve hic durmadan baştan başlaması münkün ber soruyu açıklayamamam bir itiraz gerekçesi olabilir mi ?fakat bu noktada Hume'a verilebilecek daha iyi bir cevaptan söz edilebilir .düzenden sorumlu olan bir şeyin bir nedene ihtiyaç duyduğunu niçin varsayalım ?mesela şişeleri doldurmak için tasarlanmış bir fabrika makinasını ele alalım .o bir düzenin örneği iken onu tasarlayan düşünce düzenlilik sergileyen düzenin kaynağıdır .onların düzenliligi sergilemesi gereken müstakil nesneler aramamız gerekmez .
Cevap4-)Hume evrenin tasarlayıcısında antromoporf bir yapıda olması gerektiğini söylerken hakkımıdir peki .bunu iki noktadan elestiriye biliriz ilkin evrenin tasarlayacisi evrenin dışında olduğuna göre maddi olamaz bundan çıkan zorunlu sonuç ile antromoporf bi yapida da olamaz.ikinci ise tasarı argumani evrenin tasarlayicisi nin
operasyonları önce var olduğu cikariminda bulunmayı gerekcelendirmeyi sağlayacak nedenlerin bütün nitelikleri paylaştığı sonucuna ulaşmak zorunda değildir .çünkü analojiyi göre A B'yi açıklıyorsa C B'yi andırıyorsa tam olarak A 'ya benzeyen şeylerin C'yi de açıklaması zorunluluk değildir .şu analoji size yardımcı olacak .
"bir ofiste çalıştığınızı düşünün ve bu ofisinizi her gün öğle yemeğinde önce Ayşe hanım isimli bir kimse siz öğle yemeğinde iken temizliyor pazartesi günü Ayşe hanımın işten kovulduğu haber alıyorsunuz .ve o gün öğle yemeğine gidiyorsunuz döndüğünüzde ise ofisin dağınık ve kirli bırakmanıza rağmen düzenli ve temizlenmiş olduğunu farkediyorsunuz ."şimdi çıkartacağınız sonuç nedir ?ofisin temizlenmiş olması peki temizlenmeye neden olan şeyin Ayşe Hanım ile tıpa tıp aynı özelliklere sahip olduğunu iddia edebilir misiniz ?
Cevap5-)Aslinda bir önceki arguman cevap olarak çok tanri iddiasının evrenin nedeninin antromoporf yapıda olmadığından dolayı cevaplamış olduk ancak şunları eklemek isterim .özelliklede politeizme karşı monoteizm savunmak için .bunu temellendirmek için ochkam ustirasi ni kullanabiliriz .
Bu bize bir olayin olabildiğince az ve basit olan açıklaması en makul olandır diyor kısaca .ve bu felsefeciler arasinda kabul görmüş bir söylem .Şimdi yine videoda verilen analoji üzerinden gidelim .
Eğer siz ödevinizi yapmamızsaniz ve bunu açıklamanız gerekiyor ise en az sayıda örnek vermeniz mantığa uygun olur ve inandırıcılık derecesini artırır .
Mesela sadede elektrikler kesildi derseniz inandırıcı olur ama açıklamanın sayısını çoğaltır iseniz yani annem hastalandı sular yoktu babaannem ameliyat oldu gibi şeyleri de eklerseniz bir insanın başına bunların aynı anda gelme ihtimalinin mantığa aykırı gelmesi yüzünden işleriniz zorlaşır .tanri veya tanrilar konusundada şöyle düşünebilirsiniz birden çok tanri olması bize mantığın her tanrının ayrı kural koyması ayrı düzen koyması mantığını uyandırır .durum böyle olmadığına göre tek tanri inancı daha makuldur .peki sorunuz etrafında düşünelim .
"Aynı düşünen aynı düzen koyan tanrilar olması "
Bunuda şöyle değerlendirelim tek tanri inancına ve çok tanri inancına sahip olan kimseler nasıl açıklamalar yapicak veya kabuk edecek bakalım .
1.durum :eğer bir insan tek tanri inancına sahip ise
-sadece tanrıya inanamasi veya varligina arguman sunması yeter .
2.durum :eğer bir insan çok tanri inancına sahip ise
1-)bu tanrıların var olduğuna dair mantık yürütmesi nedir ?
2-)bu tanrıların anlaştığı ve aynı hareket ettiğine dair tek tanri inancına karşı yürüttüğü mantık nedir ?
3-)bu tanrıların tam olarak sayısı hakkinda düşüncesi nedir ?
4-)bu tanrıların sonsuz gucte veya birbirleri arasında güç dengesi olup olmadığına dair mantık yürütmesi nedir ? (Bu sorunun sebebi bu tanrilar bir güç sahipi veya bir eylem gerçekleştirmek için birbirine bağlı olmalı veya izin almali dediniz gibi anlaşmak için birisi diğerini dinlemeli buda klasik teizmdeki tanri inancına uzak )
Görüldüğü gibi eğer bir tanrı inancına sahip olunacaksa bunun monoteist (tek tanrılı )bir inanc olması politeist (çok tanrılı ) bir inanc olması gerek ochkam ustirasi mantığı gerekse klasik teizm mantığı açısından daha makul .
Cevap6-)Hume'un evren ile canlı organizmalar arasında kurduğu ilişki makul mu ?evrenle canlı organizmalar arasında ilişki kursak bile evrendeki düzen ile karşı karşıya kalırız .swinburne bu olayı çok güzel aciklamakta bununla ilgili yazim olacağı için ve diamond tema videosunda bunu kullanmadığı için bu elestiri daha sonra ele alıcam .
Cevap 7-) hume nun şans faktörüne dayandırdığı itiraza gelince : evren bir zamanlar kaos içinde bulunmuş olabilir şu anki düzenli evrende böyle bir durumundan türemis olabilir .hume evrenin şu anda acıklanması gerektigi bir kaos durumunda bulunmadığı gerceğini etkilemei gerekmeyen bir mantıksal bahsetmektedir evren hakkında şans faktörünü işin içine katmaksızın yapılan acıklamaların güvenirliği her gecen gün artmaktadır swinburen un de one sürdüğü gibi bir şeyin bir şeyin 1960 da düzenli hareket ettiğini söyler ve o şeyin 1961 1962 vs. düzenli hareket etmeye devam ettigine sahit olursak baştaki iddamızın ğüvenirligi giderek azalır .her ne suretle olursa olsun bir sey sans eşeri vuku buluyorsa orada nedensellikten veya gerceklesmekte olan bir plandan bahsedilemeyecegini düsünmem,z niçin gereksin ?papa nın romada ABD baskanın ise newyork ta aynı anda hapşırdıklarını varsayalım hapşırma eylemindeki bu eş zamanlılıga bir seyın neden oldugunu düşünmemiz mi gerekir ?elbette gerekmez .bu tamamem tesadüfi bir seydir .fakat papa ve başkanın hapsırmalarının nedensel bir açıklama bir açıklamasının varsayma eğiliminde olmazdık .
Cevap8-)Hume'un son tespitine nasıl bir cevap verilebilir ?bu tespit bir yönü itibari ile tamamem doğrudur .mesela bazı doğal hadiseler vb. fakat her tikel seyin başka tiken şeylere hizmet ettiğini düşünmediğimiz sürece .bu durum tasarı argumanini savunanları yildirmaması gerekir bununla ilgili çok güzel bir yapboz analojisi örneğin var "Hassas ayar argumani ve eleştirileri "adli yazımda okuyabilirsiniz.
operasyonları önce var olduğu cikariminda bulunmayı gerekcelendirmeyi sağlayacak nedenlerin bütün nitelikleri paylaştığı sonucuna ulaşmak zorunda değildir .çünkü analojiyi göre A B'yi açıklıyorsa C B'yi andırıyorsa tam olarak A 'ya benzeyen şeylerin C'yi de açıklaması zorunluluk değildir .şu analoji size yardımcı olacak .
"bir ofiste çalıştığınızı düşünün ve bu ofisinizi her gün öğle yemeğinde önce Ayşe hanım isimli bir kimse siz öğle yemeğinde iken temizliyor pazartesi günü Ayşe hanımın işten kovulduğu haber alıyorsunuz .ve o gün öğle yemeğine gidiyorsunuz döndüğünüzde ise ofisin dağınık ve kirli bırakmanıza rağmen düzenli ve temizlenmiş olduğunu farkediyorsunuz ."şimdi çıkartacağınız sonuç nedir ?ofisin temizlenmiş olması peki temizlenmeye neden olan şeyin Ayşe Hanım ile tıpa tıp aynı özelliklere sahip olduğunu iddia edebilir misiniz ?
Cevap5-)Aslinda bir önceki arguman cevap olarak çok tanri iddiasının evrenin nedeninin antromoporf yapıda olmadığından dolayı cevaplamış olduk ancak şunları eklemek isterim .özelliklede politeizme karşı monoteizm savunmak için .bunu temellendirmek için ochkam ustirasi ni kullanabiliriz .
Bu bize bir olayin olabildiğince az ve basit olan açıklaması en makul olandır diyor kısaca .ve bu felsefeciler arasinda kabul görmüş bir söylem .Şimdi yine videoda verilen analoji üzerinden gidelim .
Eğer siz ödevinizi yapmamızsaniz ve bunu açıklamanız gerekiyor ise en az sayıda örnek vermeniz mantığa uygun olur ve inandırıcılık derecesini artırır .
Mesela sadede elektrikler kesildi derseniz inandırıcı olur ama açıklamanın sayısını çoğaltır iseniz yani annem hastalandı sular yoktu babaannem ameliyat oldu gibi şeyleri de eklerseniz bir insanın başına bunların aynı anda gelme ihtimalinin mantığa aykırı gelmesi yüzünden işleriniz zorlaşır .tanri veya tanrilar konusundada şöyle düşünebilirsiniz birden çok tanri olması bize mantığın her tanrının ayrı kural koyması ayrı düzen koyması mantığını uyandırır .durum böyle olmadığına göre tek tanri inancı daha makuldur .peki sorunuz etrafında düşünelim .
"Aynı düşünen aynı düzen koyan tanrilar olması "
Bunuda şöyle değerlendirelim tek tanri inancına ve çok tanri inancına sahip olan kimseler nasıl açıklamalar yapicak veya kabuk edecek bakalım .
1.durum :eğer bir insan tek tanri inancına sahip ise
-sadece tanrıya inanamasi veya varligina arguman sunması yeter .
2.durum :eğer bir insan çok tanri inancına sahip ise
1-)bu tanrıların var olduğuna dair mantık yürütmesi nedir ?
2-)bu tanrıların anlaştığı ve aynı hareket ettiğine dair tek tanri inancına karşı yürüttüğü mantık nedir ?
3-)bu tanrıların tam olarak sayısı hakkinda düşüncesi nedir ?
4-)bu tanrıların sonsuz gucte veya birbirleri arasında güç dengesi olup olmadığına dair mantık yürütmesi nedir ? (Bu sorunun sebebi bu tanrilar bir güç sahipi veya bir eylem gerçekleştirmek için birbirine bağlı olmalı veya izin almali dediniz gibi anlaşmak için birisi diğerini dinlemeli buda klasik teizmdeki tanri inancına uzak )
Görüldüğü gibi eğer bir tanrı inancına sahip olunacaksa bunun monoteist (tek tanrılı )bir inanc olması politeist (çok tanrılı ) bir inanc olması gerek ochkam ustirasi mantığı gerekse klasik teizm mantığı açısından daha makul .
Cevap6-)Hume'un evren ile canlı organizmalar arasında kurduğu ilişki makul mu ?evrenle canlı organizmalar arasında ilişki kursak bile evrendeki düzen ile karşı karşıya kalırız .swinburne bu olayı çok güzel aciklamakta bununla ilgili yazim olacağı için ve diamond tema videosunda bunu kullanmadığı için bu elestiri daha sonra ele alıcam .
Cevap 7-) hume nun şans faktörüne dayandırdığı itiraza gelince : evren bir zamanlar kaos içinde bulunmuş olabilir şu anki düzenli evrende böyle bir durumundan türemis olabilir .hume evrenin şu anda acıklanması gerektigi bir kaos durumunda bulunmadığı gerceğini etkilemei gerekmeyen bir mantıksal bahsetmektedir evren hakkında şans faktörünü işin içine katmaksızın yapılan acıklamaların güvenirliği her gecen gün artmaktadır swinburen un de one sürdüğü gibi bir şeyin bir şeyin 1960 da düzenli hareket ettiğini söyler ve o şeyin 1961 1962 vs. düzenli hareket etmeye devam ettigine sahit olursak baştaki iddamızın ğüvenirligi giderek azalır .her ne suretle olursa olsun bir sey sans eşeri vuku buluyorsa orada nedensellikten veya gerceklesmekte olan bir plandan bahsedilemeyecegini düsünmem,z niçin gereksin ?papa nın romada ABD baskanın ise newyork ta aynı anda hapşırdıklarını varsayalım hapşırma eylemindeki bu eş zamanlılıga bir seyın neden oldugunu düşünmemiz mi gerekir ?elbette gerekmez .bu tamamem tesadüfi bir seydir .fakat papa ve başkanın hapsırmalarının nedensel bir açıklama bir açıklamasının varsayma eğiliminde olmazdık .
Cevap8-)Hume'un son tespitine nasıl bir cevap verilebilir ?bu tespit bir yönü itibari ile tamamem doğrudur .mesela bazı doğal hadiseler vb. fakat her tikel seyin başka tiken şeylere hizmet ettiğini düşünmediğimiz sürece .bu durum tasarı argumanini savunanları yildirmaması gerekir bununla ilgili çok güzel bir yapboz analojisi örneğin var "Hassas ayar argumani ve eleştirileri "adli yazımda okuyabilirsiniz.
Not:cevapların çoğu bazı çeşitli kitaplardan alıntıdır.
YAZAR=SORGULAYAN ADAM